afb.
Op het Kardinaal van Rossumplein maakten vroeger koeien de dienst uit. Tegenwoordig is het een parkeerplaats. Het is haast niet meer voor te stellen, dat op een plein in de Bossche binnenstad veemarkt werd gehouden. Op het Kardinaal van Rossumplein stonden wekelijks honderden koeien te wachten op een nieuwe eigenaar. In de tweede helft van de negentiende eeuw stimuleerde het Bossche stadsbestuur de veehandel; ook de boeren in de Meierij schakelden over van de productie van akkerbouw op veeteelt. In 1851 kwamen er vijf speciale markten voor handel in paarden en hoornvee. Dit aantal werd langzamerhand uitgebreid en vanaf 1892 kende Den Bosch een wekelijkse veemarkt. Niet alleen op het huidige Kardinaal van Rossumplein, ook op de Zuid-Willemsvaart, de Hooge Nieuwstraat en het erbij gelegen pleintje werd druk gehandeld in koeien, varkens, paarden, schapen en kippen. 's Morgens vroeg brachten schepen - en later vrachtauto's - de dieren naar de marktplaats. Er werd druk gehandeld en in de nabijgelegen kroegjes werd de keel nat gehouden. En 's avonds moesten vanzelfsprekend de straten weer schoongemaakt worden. De andere zes dagen van de week was het plein leeg. Enkel het ijzerwerk herinnerde aan het vee dat er eenmaal in de week aan vastgebonden werd. En dan was er natuurlijk ook een houten politiepostje, dat op de marktdagen in gebruik was. Er ontstond in de twintiger jaren een discussie over de verhuizing van de veemarkt. Plannen werden gemaakt voor de nieuwe stadwijken Het Zand en De Muntel maar in 1931 werd ver buiten het stadscentrum een nieuwe overdekte Veemarkt geopend. Ondanks protesten, want de Bossche middenstand verwachtte een terugloop van het aantal klanten nu de Veemarkt zo ver van het centrum werd gerealiseerd. Het nu lege plein diende een naam te krijgen. Eerst werd voorgesteld Sint Josephplein, maar later kwam de suggestie: Kardinaal van Rossumplein. De gemeenteraad nam dit voorstel over en in 1934 werd het beeld van de redemptorist Van Rossum, vervaardigd door August Falise, op het naar hem genoemde plein geplaatst. Het Kardinaal van Rossumplein was een plein met bomen. Het was er niet erg druk. Het publiek kwam wel in groten getale opzetten als het kermis was. Want tot in de jaren zestig werd de kermis in de stad gehouden op de Markt en het Kardinaal van Rossumplein. De twee tussenliggende straten (Hinthamerstraat en Nieuwstraat) stonden vol met kramen met zuurstokken, suikerspinnen en andere lekkernijen. In de jaren zestig nam het autoverkeer sterk toe, en ook het plein en de omgeving ondergingen veranderingen. De nieuwbouw van het Groot Ziekengasthuis fungeerde als een van de wanden van het plein. De straten werden verlegd en het plein zelf werd één parkeerterrein. De koeien hadden nu definitief plaats gemaakt voor de heilige koe: de auto. |
1968 |
RedactieBedrijf van naam, niet alleen in Den Bosch maar ook daarbuiten. 'Appel bouwmaterialen nv te Den Bosch 100 jaarBrabants Dagblad dinsdag 22 oktober 1968 (foto's) |
|
1997 |
Henny MolhuysenVerdwenen stadsbeelden : Geen echte koeien meer op het plein, maar de heilige koeBrabants dagblad vrijdag 2 mei 1997 (foto) |
|
2002 |
Jo HendriksHet einde van de 70-jarige Bossche VeemarktKringNieuws 1 (2002) 6-8 |
1875 | F.L. van Well (mr. kleermaker) |
1908 | F.A. Floris (mr. schoen en laarzenmaker) |
1910 | W.F.K. Hörmann (musicus) - Jac. Wels (meubelmaker) |
1928 | P.P. Hörmann - W.F.K. Hörmann |
1943 | P.J.J.M.A. Burg (teekenaar P.T.T.) - A.J. van Gils (coupeuse-leerares) |
1908 | Th. Halemans (sigarenmaker) - wed. H. Sauvé |
1910 | F.A. Vorstenbosch (sigarenmaker) - H.M. v.d. Weijenberg (besteller) |
1928 | Q.M. Ackermans - M.L. van de Weijenberg |
1943 | G.A. Knuvers (orthopaedische maatschoenmakerij) - M.L. v.d. Weijenburg (goederenbesteller) |
1908 | Gebrs. J. en A. Appel (handel in hout- bouwmaterialen) |
1910 | Gebrs. J. en A. Appel (handel in hout, bouwmaterialen en brandstoffen) |
1926 | H. Appel |
1928 | Kantoor en pakhuis Appel |
1865 | J. Eekels & Co. (graan en trasmolenaars met stoom, gipsbranders) - A.J.H. Terwindt (leerlooijer) - T.M. Terwindt (firma A Terwindt & Co.) aannemer van openbare werken |
1875 | J. Eekels en Cie. (graan en trasmolen met stoom gipsbranders) - T.M. Terwindt (firma A Terwindt en Co.) aannemer van openbare werken - wed. C. Terwindt (partikulier) |
1881 | J. Eekels en Cie (graan en trasmolen met stoom, gipsbranders) - wed. J.H. van de Ven (partikuliere) |
1908 | A.J. Appel |
1910 | A.J. Appel (koopman) |
1926 | Gebrs. J. en A. Appel (N.V. Hout-, Bouwmaterialen- en Brandstoffenhandel) |
1928 | A.J. Appel - C.J.M. Appel |
1943 | G.A. Sekhuis (arts) - G.A. Sekhuis (arts) |
1960 | Lautenslager (automobielbedrijf) |
1943 | E.M.C. Nefkens (kantoorbediende) - J.F.M. Nefkens (caféhouder) |
1991 | Ed Hoevenaars (café De Unie) |
1943 | wed. G. Kerkhofs-van Kortwijk |
1961 | Hotel De Unie |
1943 | J. van Beurden (filiaalhoudster melkinr. St. Lucia) - A.J.W. Macrander (kantoorbediende) - F.J. Macrander (kleermaker) - L.P.J. Spoelstra (kantoorbediende) |
1943 | Th.M. den Brinker (leeraar M.O. boekhouden) |
1943 | G.A.A.M. Schippers (onderwijzeres) - H. Schippers (brandstoffenhandel) - wed. J.M. Schippers-Wajon - F.J.M. Wajon (kantoorbediende) |
1936 | B.M.H. Mettrop (doctor) |
1943 | B.M.H. Mettrop (arts) |
5211 RV 1..15 5211 RV 2..2
1909 : links 2..8
F.L. Jansen, Kledinghandel in transitie LXXXVIII (1991) 49, 176, 234
Kees Spierings, Wij waren nog stadje (1966) XXXII
Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 170, 187, 318
Th. A. Wouters, Van bedeling naar verheffing XI (1968) 199